Загрузка карты...

Кыр-Жол-Сай

Ороним
Кокту

Ар кайсы тилдерде расмий аталыштар

Кыргызча

Кыр-Жол-Сай

Орусча

Кыр-Жол-Сай

Англисче

Qyr-Col-Saj

Катмар

ТүркБайыркы кыргыз

Аталышынын этимологиясы

Жол

Кыргыз
[жол]
- катташуу, аркы терки жүрүү үчүн тилке жер;
- сапар, саякат;
- келе жаткан багыты, бара жаткан алды жагы
Байыркы түрк
Огуз X-XI кк.
[JOL | يُولْ]
- аркы терки жүрүү үчүн тилке жер;
- булактын башаты

Сай

Байыркы түрктөр таштак түбү бар тоо дарыяларын белгилөө үчүн сай (saj) — «таштак жер» деген сөздү колдонушкан [МК, т. 3, б. 173], ал азыркы географиялык номенклатурада да «дарыянын кургап калган нугу», «шагыл», «сайроон» деген маанилерде көп колдонулат.

Алтай
[сай]
- майда жышылган таштар;
- сай
Байыркы түрк
[SAJ]
- вулкандан пайда болгон таштак жер;
- чөлдүү түздүк
Чагатай
[чай]
- прозрачная вода?;
- дарыя, агып жаткан суунун чоң массасы
Уйгур
[сай]
- кургап калган дарыянын нугу;
- суу саласы;
- кокту
Татар
[сай]
- тайыз
Азербайжан
[caj]
- дарыя
Тува
[сайыр]
- шагыл таш;
- шагыл таш каптаган дарыянын кургак нугу
Хакас
[сай]
- майда жышылган таштар;
- сай
Саха (якут)
[чаi]
- суунун жээгиндеги жалпак жээк;
- жээк топурагы;
Монгол тилдери
[SAI ←saγi | SAYIR]
- дарыя нугу;
- таштак дарыя нугу

Кыр

Эң көп колдонулган географиялык апеллятивдердин бири - "кыр". "тоо" номенклатуралык аталышынан айырмаланып, "кыр" аталышы бир эле тоону эмес, тоо кыркасын толугу менен белгилөө үчүн колдонулат. Бул мааниде бул аталыш башка түрк тилдеринде да колдонулуп, ошол эле учурда башка түшүнүктөрдү да билдирет: кыр, кабырга, каптал» [Баскаков, 1969, 67-б.].

Кыргыз
- ;
Кыргыз
[кыраң, кырдаң]
- жар, урчук, топурак вал
Алтай
[кыр]
- тоо, кырка тоо, дөңсөөлүү талаа
Байыркы түрк
[QÏR]
- плотина;
- бөксө тоо, жалпак тоо;
- кара тору
Өзбек
[кыр]
- дөңсө, дөңсөөлүү талаа
Казак
[кыр]
- дөңсөө, дөбөлүү жер, майда адырлар
Татар
[кыр]
- талаа, айдоо аянты
Түркмөн
- жалпак дөңсөөлөрдүн, калдык дөбөлөрдүн катуу плато бети;
- бөксө тоо, жалпак тоо;
- түздүк, талаа
Тува
[кыр]
- тоо кыркасы
Хакас
[хыр]
- дөңсөө, дөбө, тоо, чет, чек ара